Natuurmonumenten stroopt de mouwen op om met een unieke, onorthodoxe coalitie van 18 partners de droom ‘Rotterdam de boer op!’ te realiseren. Het is de start van een grote omwenteling op het Rotterdamse platteland èn in de stad. Er wordt veel gesproken over de noodzaak van ‘natuurinclusieve landbouw’ en ‘kringlooplandbouw’. Deze partners gaan het dóen: meer bloemen, grutto’s, veldleeuweriken, bijen en vlinders op het platteland in de regio Rotterdam, (h)eerlijk regionaal geproduceerd eten voor Rotterdammers en een gezonde bedrijfsvoering voor boeren. Want de teelt van een krootje uit de Hoekse waard kan natuurvriendelijker en de weg van een stuk kaas uit Midden-Delfland naar de Rotterdamse consument kan korter. Dat vinden de samenwerkende partijen bestaande uit boeren, ketenpartijen, retailers, financiële instellingen, natuurorganisaties, kennisinstituten en ondernemers. De Nationale Postcode Loterij kent vijf miljoen toe om een start te maken met deze gezamenlijke droom.
Wat in ons winkelmandje belandt, is bepalend voor de kwaliteit van natuur en landschap. Daarom zorgen boeren, (online) supermarkten en lokale ‘korte-keten’-initiatieven samen voor meer aanbod van duurzame en regionaal geproduceerde producten. Een belangrijk onderdeel van de aanpak van ‘Rotterdam de boer op!’ is de oprichting van het ‘Rotterdams Transitiefonds’ dat boeren, die stappen willen zetten naar meer natuurinclusieve landbouw, financieel ondersteunt. Met de steun kunnen ze makkelijker gaan werken met innovatieve natuurinclusieve landbouwmethoden zoals strokenteelt, combinatie van bomen en landbouw op het zelfde perceel, teelt van gewassen op natte grond, inzet van robots of coöperatieve boerderijen waar Rotterdammers niet alleen afnemer van het voedsel maar ook mede-eigenaar van een bedrijf zijn.
Hand in hand om biodiversiteit te herstellen
Een eerlijke prijs voor een goed product met respect voor natuur en landschap, daar draait het om. “De droom is complex en uitdagend” zegt Marc van den Tweel, algemeen directeur van Natuurmonumenten. “Maar deze omwenteling is broodnodig voor het herstel van onze biodiversiteit. Het is geweldig dat zoveel landelijke en lokale, grote en kleine partners hier hun schouders onder gaan zetten. Van boer tot het Rotterdamse bord, samen gaan we zorgen voor meer biodiversiteit op het Rotterdamse platteland. Het is dankzij de gift uit het Droomfonds van de Nationale Postcode Loterij dat wij de beweging op gang kunnen brengen en een vliegende start kunnen gaan maken. De tijd is er zo rijp voor”.
Dorine Manson, managing director Nationale Postcode Loterij: “Een natuurrijk, divers Nederlands landschap is een droom die we met Natuurmonumenten en veel Nederlanders delen. Het bijzondere van dit project is dat het de zo nodige impuls voor het landschap geeft, en daarnaast op grote schaal lokale producten beschikbaar maakt voor de kleinere beurs. Zo is dat nog niet eerder vertoond in Nederland. We zijn trots dat we dankzij onze deelnemers een substantiële bijdrage van 5 miljoen euro kunnen leveren zodat alle partijen samen hard aan de slag kunnen gaan en hopen dat deze Rotterdamse aanpak uiteindelijk ook anderen inspireert.” Om de droom te kunnen verwezenlijken is nog forse aanvullende financiering nodig. Naast hun eigen bijdrage in het project gaan de samenwerkende partijen daarvoor actief op zoek bij overheden en (particuliere) investeerders.
Stad en platteland verbinden
Volgens de coalitie gaat deze ambitieuze droom werken als Rotterdammers bewust worden van hun aandeel in en betrokkenheid bij het Rotterdamse ommeland. Daarom steekt het project veel energie in het (weer) verbinden van de gescheiden werelden van stad en platteland. Uiteindelijk ontstaat een netwerk van tientallen ketenpartijen dat ervoor zorgt dat er online, in de supermarkt, in restaurants en op markten lokaal geproduceerd voedsel verkrijgbaar is. Ook realiseert de coalitie samen met lokale boeren direct aan de Rotterdamse stadsrand natuurinclusieve voorbeeldboerderijen en voedselbossen, waar de Rotterdammer kan genieten van het eigen platteland en de diversiteit van meer natuurinclusievere landbouw kan ervaren. Lokaal geproduceerd voedsel draagt door minder vervoersbewegingen en minder CO2-uitstoot bij aan een duurzame leefomgeving en zorgt voor een betere band tussen stadsbewoners en de voedselproducerende boeren in het ommeland. In het project worden Rotterdammers uitgenodigd om actief deel te nemen in hun eigen landschap op een manier die past bij hun portemonnee en mate van betrokkenheid. Of dat nou is met de bewuste keuze voor de herkomst van hun boodschappen, door met het gezin een boer uit de buurt te bezoeken of door financieel deel te nemen aan het Rotterdams Transitiefonds.
Natuurrijk boerenland
De biodiversiteit in Nederland heeft de afgelopen decennia flinke klappen gehad, deze schommelt nu rond de 17 procent van wat er ooit was. Het is stil geworden op het platteland dat ooit bulkte van de bloemen, wilde bijen en vogels. Dit initiatief gaat daar verandering in brengen met meer kruidenrijke slootkanten, bloemrijke graslanden, natuurrijke akkerranden, hagen, bomen en daarmee leefgebied van plant en dier. Arie van den Berg, biologisch melkveehouder uit Midden-Delfland, zegt: “Ik juich ‘Rotterdam de boer op!’ van harte toe. Ik wil mooie, eerlijke producten maken met respect voor het landschap en natuur. Maar tegelijkertijd ook waardering en een goede beloning door de samenleving. Dat komt nu onvoldoende van de grond. Om me heen zie ik de jonge boeren daarmee worstelen. Met dit project geven we samen de natuur op het Rotterdamse platteland de wind in de zeilen, de boeren meer vertrouwen en Rotterdammers goed eten op hun bord”.
Wethouder Bert Wijbenga, gemeente Rotterdam: “Dit is een prachtig initiatief! Om het Rotterdamse stadse leven gezond te houden, moeten we echt ook werken aan de biodiversiteit. Met ‘Rotterdam de boer op!’ zetten we een hiertoe een welkome stap”.
Onorthodoxe coalitie
‘Rotterdam de boer op!’ is een initiatief van Natuurmonumenten in samenwerking Aardpeer, DRIFT, FrieslandCampina, Gemeente Midden-Delfland, Gemeente Rotterdam, Greenchoice, Herenboeren Nederland, LTO Noord, Naturalis Biodiversity Center, Picnic, Rabobank, Rechtstreex, Rotterdam Make it Happen, Rotterdamse Oogst, SMK (Stichting Milieukeur), Staatsbosbeheer, Stichting DOEN en het Zuid-Hollands Landschap.
